Rozwód a prawo pobytu cudzoziemca w Polsce
ROZWÓD A PRAWO POBYTU CUDZOZIEMCA W POLSCE
Cudzoziemcowi, który posiada zezwolenie na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, udziela się kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy w przypadku rozwodu lub separacji, gdy przemawia za tym jego ważny interes.
Zezwolenia na pobyt czasowy w przypadku o którym mowa powyżej, udziela się jednorazowo na okres nie dłuższy niż 3 lata. Ponadto, polski ustawodawca uzależnił możliwość wydania zezwolenia na pobyt czasowy na podstawie rozwodu lub separacji, od istnienia ważnego interesu cudzoziemca, uzasadniającego zalegalizowanie pobytu na tej podstawie. Ważny interes cudzoziemca należy oceniać w odniesieniu do konkretnych okoliczności sprawy oraz sytuacji faktycznej, w jakiej znajduje się strona postępowania administracyjnego. Dla przykładu, za ważny interes cudzoziemca aplikującego o zezwolenie na pobyt czasowy z powodu rozwodu, można byłoby uznać toczącą się sprawę o podział majątku.
Wskazówkę, jak interpretować pojęcie „ważny interes” znajdziemy w wyroku NSA z dnia 24 kwietnia 2013 r. „o istnieniu ważnego interesu dłużnika nie decyduje jego subiektywne przekonanie, lecz decydować powinny kryteria zobiektywizowane, zgodnie z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości, w której wysoką rangę mają zdrowie i życie, a także możliwości zarobkowe w celu zdobycia środków utrzymania dla siebie i rodziny. Pojęcia ważnego interesu dłużnika nie można ograniczać tylko i wyłącznie do sytuacji nadzwyczajnych, czy też zdarzeń losowych uniemożliwiających uregulowanie dochodzonej należności pieniężnej, gdyż pojęcie to funkcjonuje w zdecydowanie szerszym znaczeniu, uwzględniającym również sytuację ekonomiczną dłużnika, wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów i wydatków. Zawężenie ustawowych wymagań umarzania należności pieniężnych do przypadków, w których dłużnik – wskutek uiszczenia należności – miałby pozostawać bez środków do życia i korzystać ze środków pomocy społecznej, jest niedopuszczalną interpretacją na niekorzyść dłużnika.”
Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek jest analizowany wszechstronnie i indywidualnie przez organ administracji, z każdorazowym uwzględnieniem aktualnej sytuacji życiowej cudzoziemca aplikującego o zalegalizowanie pobytu na podstawie rozwodu lub separacji. Trzeba mieć również na uwadze, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby cudzoziemiec po rozwodzie z obywatelem RP, zalegalizował swój pobyt w Polsce na innej podstawie np. pracy lub w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
Rozwód a prawo stałego pobytu
Zezwolenia na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi, jeżeli pozostaje w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim z obywatelem polskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych.
W postępowaniu w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały cudzoziemcowi będącemu małżonkiem obywatela polskiego, organ administracji bada, czy związek małżeński został zawarty lub istnieje w celu obejścia przepisów określających zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium Polski, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego.
Przesłanką cofnięcia zezwolenia na pobyt stały jest fakt, że cudzoziemiec rozwiódł się z obywatelem polskim w ciągu 2 lat od dnia, w którym udzielono mu zezwolenia na pobyt stały. Jest to przesłanka fakultatywna, która jedynie dopuszcza możliwość cofnięcia decyzji o zezwoleniu na pobyt stały. Przesłanką wprowadzenia powyższej regulacji są przypadki, w których więź małżeńska podtrzymywana była jedynie w celu uzyskania bezterminowego zezwolenia na pobyt stały w Polsce pomimo, że faktyczna więź która łączyła małżonków, została zerwana wcześniej.
Obowiązek informacyjny
Należy pamiętać o obowiązku informacyjnym, zgodnie z którym cudzoziemiec, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy, ma obowiązek zawiadomić wojewodę, który udzielił tego zezwolenia, w terminie 15 dni roboczych, o ustaniu przyczyny udzielenia zezwolenia. Zważywszy na powyższe, cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, ma obowiązek zawiadomić wojewodę w terminie 15 dni roboczych od daty uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Uchybienie temu obowiązkowi może skutkować odmową udzielenia kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy, a tym samym zezwolenia na pobyt czasowy z uwagi na rozwód lub separację, jeżeli wniosek o udzielenie kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy złożył przed upływem roku od upływu okresu ważności poprzedniego zezwolenia albo od dnia, w którym decyzja o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy stała się ostateczna.
Stan prawny na dzień 12 marca 2021 r.
Źródło:
- Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2020 r. poz. 35 z późn. zm.).
Autor: Radca Prawny Marta Szczepanowska
Nadzór Redakcyjny: Radca Prawny Paweł Tokarski
